Treść archiwalna
Ulga meldunkowa
10.06.2008
(ulga meldunkowa dotyczy osób,które nabyły nieruchomość w przedziale 1.01.2007r - 31.12.2008r)
Z dniem 1 stycznia 2007 r. zmieniły się zasady opodatkowania przychodu (dochodu) uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości. Do końca 2006 r. sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat od jej nabycia podlegała opodatkowaniu 10% podatkiem ryczałtowym, płatnym w ciągu 14 dni od zbycia nieruchomości. Podstawą opodatkowania był przychód uzyskany ze sprzedaży. Zwolnieniu od podatku podlegały przychody, które w ciągu 2 lat od dnia sprzedaży zostały wydatkowane na inne cele mieszkaniowe (nabycie mieszkania, lokalu, gruntu, budowę, rozbudowę, adaptację budynku mieszkalnego).
Mimo że zasady te już nie obowiązują wciąż będą one miały zastosowanie do przychodu z tytułu zbycia nieruchomości nabytych przed 1 stycznia 2007 r. (pod warunkiem, że nie upłynęło jeszcze 5 lat).
Zmienione zasady opodatkowania dochodów z tytułu zbycia nieruchomości uregulowane zostały w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Podatek od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości ) nabytej przed upływem 5 lat od jej nabycia) wynosi 19% (od 2009r jest to 18%). Podstawą podatku jest dochód stanowiący różnicę między przychodem a kosztami oraz odpisami amortyzacyjnymi. Kosztami uzyskania przychodu są udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia, powiększone o nakłady (oczywiście udokumentowane), które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych poczynione w czasie ich posiadania.
Podatek ze sprzedaży nieruchomości doliczany jest do podatku z innych źródeł i płacony w terminie złożenia zeznania, tj. do 30 kwietnia następnego roku.
Ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia od tego podatku w postaci tak zwanej „ulgi meldunkowej”.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt. 126 dochód ze sprzedaży nieruchomości wolny jest od podatku jeżeli podatnik był zameldowany w zbywanym budynku lub lokalu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia nieruchomości. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest złożenie w terminie 14 dni od dokonania zbycia oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia.
Niezbyt fortunnie sformułowany warunek bycia zameldowanym przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia nieruchomości był przedmiotem wielu niekorzystnych interpretacji organów podatkowych, zgodnie z którymi okres zameldowania uprawniający do skorzystania ze zwolnienia należy liczyć od daty nabycia lokalu lub budynku. Na przykład w decyzji w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 18.04.2007 r., sygn. PB I-3/4117/IN-8/US/2007/MK Izba Skarbowa w Łodzi stwierdziła:
„Oceniając przytoczone powyżej uregulowania prawne należy stwierdzić, że skoro nowe zasady regulują opodatkowanie dochodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości nabytej nie wcześniej niż przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie, to objęty zwolnieniem dwunastomiesięczny okres zameldowania – wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – winien być liczony od dnia nabycia budynku lub lokalu mieszkalnego tj. w omawianym przypadku od stycznia 2007 r. Zameldowanie na pobyt stały przed dniem nabycia, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozostaje bez znaczenia dla zastosowania zwolnienia o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy. Do okresu zameldowania nie jest bowiem uwzględniany okres zameldowania przed dniem 1 stycznia 2007 r.”
W myśl takiej interpretacji prawa do ulgi organy podatkowe odmawiały przyjmowania oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia, ponieważ zdaniem urzędów skarbowych jeżeli po nabyciu lokalu lub budynku podatnik nie był w nim zameldowany przez co najmniej 12 miesięcy to zwolnienie nie przysługuje.
Komentarze ekspertów podkreślały jednak, że przepis podatkowy nie określa daty rozpoczęcia biegu terminu zameldowania i nie uzależnia go od daty nabycia lokalu. Interpretacje takie potwierdziły w końcu również wyroki sądów administracyjnych w tym np. wyrok WSA w Warszawie z dnia 14.11.2007 r., III SA/Wa 1387/07:
„Okres zameldowania w nieruchomości nie może być krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, co jednoznacznie wskazuje, iż przepis ten nie określa daty od której termin rozpoczyna bieg, ani daty jego upływu. Nie ma więc podstaw do przyjęcia, iż bieg terminu zameldowania rozpoczyna się od daty nabycia lokalu. Przepis stanowi jedynie, że okres zameldowania musi wynosić co najmniej 12 miesięcy w okresie poprzedzającym datę jego zbycia. Zauważyć również należy, iż data nabycia lokalu nie musi być tożsama z datą zameldowania w lokalu”.
W dniu 20.02.2008 r. oficjalną interpretację przepisu art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wydał Minister Finansów. W interpretacji tej czytamy:
„Tym samym należy uznać, że dzień 1 stycznia 2007 r. nie wywiera bezpośredniego wpływu na liczenie okresu zameldowania. Dzień 1 stycznia 2007 r. to data wejścia w życie przepisów wprowadzających nowe zwolnienie. Z przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw nie wynika, że od tej daty należy liczyć 12-miesięczny okres zameldowania. Ustawodawca w przejściowym przepisie art. 7 ust. 1 powołanej nowelizacji również nie zawarł nakazu obliczania okresu zameldowania począwszy od dnia 1 stycznia 2007 r.
W tej sytuacji zasadne jest, iż do 12-miesięcznego okresu zameldowania podatnika na pobyt stały wlicza się okres zameldowania zarówno przed 1 stycznia 2007 r., jak i przed datą nabycia nieruchomości lub prawa.”
Z uwagi na fakt odmawiania podatnikom prawa do składania oświadczeń o prawie do zwolnienia Minister Finansów wydał w dniu 2 kwietnia 2008 r. rozporządzenie w sprawie przedłużenia terminu do złożenia oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości i określonych praw majątkowych (Dz. U. Nr 59, poz. 361). Zgodnie z § 1 tego rozporządzenia podatnicy, którzy sprzedali nieruchomość w 2007 roku i nie złożyli stosownego oświadczenia, mimo że mieli do tego prawo, mogą to zrobić do 30 kwietnia 2008 r., a podatnicy którzy sprzedali (sprzedadzą) nieruchomość w 2008 r. oświadczenie będą mogli złożyć do 30 kwietnia 2009 r.
Zdawać by się mogło, że interpretacja Ministerstwa Finansów ostatecznie rozstrzygnie wątpliwości w interpretacji przepisu o „uldze meldunkowej”.
Na podstawie interpretacji Ministra Finansów organy podatkowe wyprowadzały jednak wniosek, że okres 12 miesięcy zameldowania należy liczyć wstecz od daty zbycia lokalu, tym samym zwolnienie nie przysługuje osobom, które nie były zameldowane w zbywanym lokalu w dniu sprzedaży. Często warunkiem sprzedaży lokalu lub budynku jest wcześniejsze wymeldowanie (nabywca nie chce przecież lokalu z zameldowanymi mieszkańcami) stąd w myśl takich interpretacji ulga nie przysługiwałaby osobom, które nie były zameldowane w zbywanym lokalu w dniu jego sprzedaży.
Kwestię tę wyjaśniła redakcja Gazety Prawnej, która uzyskała wyjaśnienie z Ministerstwa Finansów, zgodnie z którym okresu zameldowania nie trzeba liczyć bezpośrednio wstecz od dnia przeprowadzenia transakcji sprzedaży. Każdy okres zameldowania uprawna do skorzystania z ulgi meldunkowej.
Ulga meldunkowa przysługuje więc podatnikom, którzy w zbywanej nieruchomości byli zameldowani co najmniej przez 12 miesięcy. Nie ma znaczenia kiedy to było, ani kto w tym okresie był właścicielem tej nieruchomości.
Spadkobiercy, którzy np. nabywają mieszkanie lub dom po rodzicach i chcieliby go jak najprędzej sprzedać będą mogli skorzystać z ulgi meldunkowej jeżeli w tej nieruchomości byli zameldowani co najmniej przez 12 miesięcy (nawet jeżeli miało to miejsce w okresie ich dzieciństwa).